Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Przeziębienie to jedna z najbardziej pospolitych chorób, dotykająca ludzi bez względu na ich wiek i płeć. Mimo że zdecydowanie częściej występuje jesienią i zimą, to nie ma jednoznacznych badań potwierdzających, że samo wychłodzenie organizmu sprzyja rozwojowi choroby. Raczej wiąże się ją z ogólnym obniżeniem odporności, które pojawia się w tych sezonach. Na przeziębienie często zapadają młodzi rodzice lub osoby pracujące z dziećmi, które zakażają się wirusem od swoich podopiecznych, choć chorują także seniorzy. Z artykułu dowiesz się, ile trwa przeziębienie, jakie są jego objawy i czym można je złagodzić.
Czym jest w ogóle przeziębienie i dlaczego tak często się przeziębiamy?
Przeziębienie jest chorobą wywołaną przez wirusy, które atakują błonę śluzową gardła, nosa i zatok. Bywa nazywane także chorobą przeziębieniową, wirusowym zapaleniem nosogardła lub wirusowym zapaleniem nosogardła i zatok przynosowych, co dobrze odzwierciedla możliwe objawy. Zazwyczaj pierwszy symptom choroby to pogorszenie samopoczucia, które często jest znakiem, że za dzień lub dwa poczujemy się jeszcze gorzej.
Przeziębienie roznosi się drogą kropelkową lub pokarmową, co oznacza, że wirus znajduje się w kropelkach śliny lub wydzieliny z jamy nosowej, która wydobywa się, gdy zakażona osoba kichnie lub kaszlnie. Na zdrową osobę przenosi się wraz z wdychanym powietrzem albo na rękach – np. przy dotknięciu ust lub okolic nosa dłonią, na której znajduje się wirus. Niektóre wirusy przeziębienia mogą przetrwać dłuższy czas na przedmiotach codziennego użytku, dlatego chorobą łatwo zarazić się mając kontakt z poręczą, włącznikiem światła itp. rzeczami, z którym wcześniej miał styczność chory.
O skali powszechności tej choroby świadczy fakt, że w ciągu roku około 9 milionów wizyt lekarskich w Polsce odbywa się w związku z przeziębieniem (niestety w Polsce nie prowadzi się dokładnych statystyk). Wielu chorych nie korzysta z konsultacji specjalisty i łagodzi dolegliwości na własną rękę: domowymi sposobami lub preparatami bez recepty.
Przeziębienie a grypa. Na czym polega różnica?
W potocznym języku określenia przeziębienie i grypa czasem stosowane są zamiennie, choć z medycznego punktu widzenia są to dwie różne choroby zakaźne. Obie mają podobne objawy, ale wywołują je inne wirusy. Za przeziębienie odpowiada ponad 200 różnych wirusów, w tym najczęściej rynowirusy, koronawirusy i adenowirusy, a za grypę – wirusy grypy oznaczane jako typy A, B lub C. Za sezonowe zachorowania na grypę najczęściej odpowiada typ A, który często mutuje, co stwarza konieczność corocznego aktualizowania składu szczepionki. Jeżeli chodzi o objawy, to najważniejsze różnice pomiędzy przeziębieniem, a grypą polegają na tym, że:
- przeziębienie rozwija się powoli, a grypa atakuje nagle,
- w przeziębieniu dominuje katar i ból gardła, a w grypie bóle mięśni i stawów oraz gorączka
- temperatura w czasie przeziębienia zwykle nie przekracza 38 stopni Celsjusza (a więc dominuje stan podgorączkowy), podczas gdy u chorych na grypę notuje się gorączkę sięgającą nawet ponad 39 stopni.
Ogólne dolegliwości w samopoczuciu i ewentualne powikłania są lżejsze w przypadku przeziębienia niż grypy.
Najczęstsze objawy przeziębienia
Pierwsze objawy przeziębienia pojawiają się po 1-2 dniach od zakażenia i zwykle najwcześniejszym z nich jest uczucie zmęczenia. Nasilenie choroby następuje około 3-4 dnia. W różnej kolejności i kombinacji mogą występować: odczucie drapania w gardle, ból gardła, chrypka, katar i kaszel.
Z nosa wycieka wydzielina, która na początku jest przezroczysta i wodnista, ale z czasem robi się gęstsza i przybiera żółto-zieloną barwę. Dominuje stan podgorączkowy (temperatura nie przekraczająca 38 stopni). Gorączka występuje tylko u niektórych chorych (przede wszystkim u dzieci), ale kiedy już do niej dojdzie, zwykle nie jest wysoka i nie przekracza 38,5-39 stopni. Przeziębienie trwa około 7-10 dni i po takim czasie powinny ustąpić dolegliwości. Może się zdarzyć, że niektóre objawy (zwykle kaszel) się nieco przedłużą. Długotrwałe przeziębienie (trwające ponad 2 tygodnie) lub nagłe nasilenie choroby po 5tym dniu oznaczają, że trzeba iść do lekarza, żeby wykluczył grypę lub bakteryjne zakażenie.
Fazy przeziębienia
Niektórzy badacze dzielą przebieg przeziębienia na trzy etapy, które rozróżnia się pod kątem występujących objawów. Fazy nazywają się:
1. Naczyniowa – trwa nie dłużej niż 5-10 dni. Pojawia się drapanie w gardle, kaszel oraz intensywny, wodnisty katar będące oznaką, że organizm walczy z wirusem. Na skutek obrzęku śluzówek chory ma problemy z odczuwaniem smaku i zapachu oraz może narzekać na uczucie ogólnego „rozbicia”.
2. Komórkowa – to okres po fazie naczyniowej, który trwa do tygodnia i zwykle prowadzi do całkowitego ustąpienia choroby. Wydzielina z nosa gęstnieje i przybiera białawą lub żółto-zieloną barwę, a kaszel nadal się utrzymuje (przewleka się) i może przejść z suchego w mokry.
3. Destrukcyjna (zwana też powikłaniami lub trzecią fazą) – to etap, do którego może, lecz nie musi dojść, jeżeli chory podejmie wcześniej odpowiednie kroki, żeby załagodzić objawy. Faza trzecia to okres nasilenia złego samopoczucia, ponownego pojawienia się gorączki, wynikającego z nadkażenia bakteryjnego zatok, ucha, oskrzeli lub płuc. W tym stadium nie obejdzie się bez wizyty u lekarza.
Przeziębienie. Sprawdzone sposoby
Choć przeziębienie samo w sobie nie jest groźną chorobą, to nie należy go całkowicie lekceważyć, aby nie dopuścić do powikłań. Jeżeli nie dojdzie do fazy trzeciej, dolegliwości można załagodzić domowymi sposobami lub powszechnie dostępnymi preparatami. Na pewno trzeba pamiętać o odpoczynku, wysypianiu się, umiarkowanej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu i przyjmowaniu dużej ilości płynów nawadniających organizm. Dobre rezultaty daje też zażywanie leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym w postaci ciepłej zawiesiny. Ważna jest dieta bogata w owoce i warzywa. Zawarte w nich witaminy i minerały nie tylko doraźnie pomogą uporać się z objawami przeziębienia, ale i zadziałają długofalowo, wspomagając odporność.
Lek. Przemysław Kapała
Powiązane artykuły:
Infekcja wirusowa. Ile trwa, jak ją rozpoznać ijak leczyć? >>
Grypa - jak długo trwa choroba >>
Co robić jak pojawią się objawy przeziębienia? >>