Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Grypa z roku na rok zbiera swoje żniwo w okresie jesienno-zimowym. Dzieci zarażają się od siebie w przedszkolach i szkołach, a dorośli w pracy. Kiedy jednak wirus grypy zakaża najczęściej i czy możemy coś na to poradzić?
Sezon grypowy, czyli kiedy dopada nas grypa
Grypa to powszechna, zakaźna choroba układu oddechowego, wywoływana przez typ A, B i C wirusa grypy. Typ C powoduje tak łagodny przebieg schorzenia, że zwykle w ogóle nie uwzględnia się go w statystykach. Istnieje także typ D, ale jak dotąd nie wiadomo, czy atakuje ludzi. Powinniśmy zatem zapamiętać, że dla nas istotne są typy A i B, przy czym to typ A jest groźniejszy i powoduje grypę sezonową, czyli coroczne epidemie. Dochodzi do nich w wyniku mutacji wirusa – z racji dużej jego zmienności nie ma możliwości uodpornienia się organizmu i dlatego możemy chorować wielokrotnie. Kiedy sezon grypowy występuje w Polsce? W okresie od później jesieni do wiosny, tj. między listopadem a kwietniem. Co ciekawe, na półkuli południowej jest odwrotnie – od maja do października. Rozprzestrzenianiu infekcji szczególnie sprzyjają suche i mroźne zimy, ponieważ wirus jest bardziej stabilny w niskich temperaturach. Atakuje wszystkie grupy wiekowe, jednak na cięższy przebieg narażone są zwłaszcza małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby chorobliwie otyłe (BMI>40), osoby starsze i chorujące przewlekle na inne schorzenia, zwłaszcza serca i płuc. Co kilkadziesiąt lat rozwija się pandemia grypy (większa od epidemii, obejmująca wiele kontynentów). Najgroźniejsza miała miejsce w 1918 r. Nazywana była hiszpańską grypą i zabiła ponad 50 milionów ludzi.
Najczęstsze objawy grypy
Grypa bardzo łatwo i szybko się rozprzestrzenia. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że co roku MILIARD osób na świecie zakaża się wirusem grypy, a nawet 500 000 osób umiera! Warto więc wiedzieć, jakie są objawy tego schorzenia, bo niemal na pewno choroba dotknie także i Ciebie. Dolegliwości pojawiają się gwałtownie, 1-4 dni po kontakcie z patogenem (jest to okres wylęgania/inkubacji) i obejmują:
- bóle mięśni;.
- gorączkę;
- suchy, męczący kaszel;
- katar;
- ból głowy;
- ból gardła;
- osłabienie;
- nudności;
- wymioty;
- biegunkę.
Początkowo dominuje wysoka gorączka, bóle mięśni i mocne osłabienie, a następnie rozwijają się dolegliwości z układu oddechowego. Symptomy żołądkowo-jelitowe są stosunkowo rzadkie, ale również mogą wystąpić. Zwykle po około tygodniu następuje samoistne ustąpienie grypy. Okres zarażania to czas od jednego dnia przed wystąpieniem objawów do 5-7 dni później. Dzieci, zwłaszcza te z obniżoną odpornością, mogą rozsiewać wirusa jeszcze dłużej.
Grypa – jak się nie zarazić?
Wirus roznosi się drogą kropelkową – najczęściej przez kichanie i kaszel. Cząsteczki patogenów można też wprowadzić do dróg oddechowych, dotykając nieświadomie nosa lub ust skażonymi rękoma. W ciągu dnia dotykamy setek przedmiotów, które przecież nie sterylizowane. Nie jest więc trudno przenieść wirusa z klamek, poręczy w publicznej komunikacji, siedzeń czy zabawek w przypadku dzieci wprost do naszego organizmu. Stąd tak częste apele o mycie i dezynfekcje dłoni, szczególnie gdy przebywamy poza własnym domem. Pandemia SARS-COV2 nagłośniła tę istotną kwestię, która dotyczy rozprzestrzeniania większości wirusów. Podobnie jest z maseczkami, choć nie nosiliśmy ich wcześniej, to przyczyniają się także do ograniczania infekcji grypy. Kiedy mieszkamy z osobą chorą, należy ją izolować od reszty domowników. Gdy sami jesteśmy chorzy, pamiętajmy, aby na te kilka dni ostrych objawów przerwać chodzenie do pracy czy szkoły. Dzięki temu ograniczymy ryzyko powikłań u siebie i uchronimy inne osoby przed zakażeniem.
Podstawą ochrony przed grypą są jednak szczepienia ochronne. Choroba nawet w 50% przypadków może przebiegać bezobjawowo, więc często nawet nie wiemy, że zakażamy – stąd tak szybkie szerzenie się infekcji w sezonie. Szczepić można także dzieci, już od 6 miesiąca życia i kobiety w ciąży. Oczywiście szczepionka nie uchroni nas w 100% przed zachorowaniem, ale zapobiegnie temu, czego powinniśmy się obawiać najbardziej – powikłaniom. Wśród nich najczęściej dochodzi do zapalenia płuc, nie tylko wirusowego, ale także nadkażeń bakteryjnych. Niestety bywają jeszcze groźniejsze przypadłości takie jak zapalenie serca czy mózgu.
Jak leczyć się w czasie grypy?
U osób z grup ryzyka ciężkiego przebiegu grypy zalecane jest wdrożenie leków przeciwwirusowych – najlepiej do 48h od początku objawów. Jednak podstawą terapii, u wszystkich chorych, jest leczenie objawowe. Jeśli zatem czujemy się źle, gorączkujemy, bolą nas mięśnie czy głowa, dobrze jest sięgnąć po środki o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Zamiast tabletek można wybrać saszetki do rozpuszczania w ciepłej wodzie, które dodatkowo rozgrzeją organizm. W przypadku suchego, uciążliwego kaszlu wybierzmy syropy hamujące ten odruch, a mokry kaszel wspomagajmy środkami rozrzedzającymi wydzielinę lub wykrztuśnymi. Konieczne jest też intensywne nawadnianie organizmu i odpoczynek. W czasie choroby zadbajmy o spokój i higienę snu. Zwracajmy uwagę na to, co jemy – do regeneracji organizm potrzebuje witamin i minerałów, więc wzbogaćmy dietę w różnorodne warzywa i owoce.
Lek. Irena Wojtowicz
Powiązane artykuły:
Infekcja wirusowa. Ile trwa, jak ją rozpoznać ijak leczyć? >>
Jak uchronić się przed zarażeniem grypą? >>
Ryzyko zachorowania na grypę wśród dzieci i dorosłych. Profilaktyka grypy >>